Flebit, ağrılı, kırmızı ve iltihaplı damarları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Tromboflebit nedir?
Tromboflebit, damarda şişlik ve ağrıya neden olan bir kan pıhtısı (tromboz veya tromboembolizm) olduğu anlamına gelir.
Yüzeyel tromboflebit: Pıhtı bulunan damar derinin hemen altındaysa yüzeyel venöz tromboz veya yüzeysel tromboflebit denir. Bu tip pıhtı, derin damarlara ulaşmadığı sürece genellikle akciğerlere gitmez. Ancak yüzeysel tromboflebit ağrılı olabilir ve tedavi gerekebilir.
Derin ven trombozu (DVT): Kan pıhtısı vücudun derinlerindeki damarlarda ise buna derin ven trombozu (DVT) denir. Bu tip pıhtı akciğerlere (pulmoner emboli) gidebilir ve akciğerlere kan akışını engelleyebilir. Ağır vakalarda bu ölümle sonuçlanabilir. Çoğu DVT’nin hemen tedavi edilmesi gerekir.
Yüzeysel tromboflebite ne sebep olur?
Yüzeysel tromboflebit, kol veya bacaktaki bir yaralanmadan kaynaklanabilir; intravenöz (IV) bir hatta sahip olmak; Potansiyel risk faktörleri, derin ven trombozu (DVT) olanlarla aynıdır ve şunları içerir:
- Kan pıhtılaşması riskinizi artıran kalıtsal (ailevi) bir durum
- Kanser ve bazı kanser tedavileri (kemoterapi)
- Yaralanma, ameliyat veya hareket etmeme nedeniyle sınırlı kan akışı
- Kan akışını azaltan uzun süre hareketsizlik, örneğin:
- Araba, kamyon, otobüs, tren veya uçak gibi uzun süre oturmak
- Ameliyattan veya ciddi bir yaralanmadan sonra
- Hamilelik ve doğumdan sonraki ilk 6 hafta
- 40 yaşın üzerinde olmak (her yaşta pıhtı oluşabilmesine rağmen)
- Aşırı kilolu olmak
- Postmenopozal semptomların tedavisi dahil doğum kontrol hapları veya hormon tedavisi almak
- Santral venöz kateter veya kalp pili yerleştirilmesi
Tromboflebitin semptomları nelerdir?
- Bacak veya kolda şişme (bazen aniden olur)
- Pıhtı bölgesinde ağrı veya hassasiyet
- Pıhtı bölgesinde artan sıcaklık hissi
- Pıhtı bölgesinde kırmızı veya renksiz cilt
Tromboflebit ağrıya neden oluyorsa veya günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa, tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşun.
Tanı ve Testler
Yüzeyel tromboflebit nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz, fizik muayeneye dayalı olarak yüzeysel tromboflebitiniz olduğundan şüphelenebilir. Ancak teşhisi doğrulamak için vasküler ultrasona ihtiyaç vardır. Ultrason önemlidir çünkü yüzeysel tromboflebitli kişilerin yaklaşık 20’sinde DVT bulunur.
Çoğu zaman, yüzeysel tromboflebiti olan hastalar, kas gerilmeleri veya burkulmaları olduğunu düşünerek bir doktora görünmeyi beklerler. Aslında, ultrason olmadan doktor da, sorunun bir kasla ilgili olduğunu da düşünebilir.
Tedavi
Yüzeyel tromboflebitli hastalar için tedavi seçenekleri nelerdir?
Yüzeysel tromboflebit için tedaviye başladığınızda asıl amaç ağrı ve iltihabı kontrol etmektir.
Tedavi şunları içerir:
Ağrı için:
- Nonsteroid antiinflamatuar ağrı kesici ilaçlar (NSAID’ler)
- Sıcak kompresler
İltihaplanma ve şişme için:
- İstirihat halindeyken bacakların kaldırılması
- Varis çorapları
- Aktif kalmak ve çok uzun süre oturmamak
Diğer tıbbi tedaviler:
Çoğu zaman, yüzeysel tromboflebitli hastalar için tedavi, yalnızca ağrı ve iltihabı gidermeyi içerir. Ancak, bir DVT geliştirme riskiniz varsa veya kanınızın pıhtılaşma şeklini etkileyen problemleriniz varsa, muhtemelen antikoagülasyon ilaçları almanız gerekecektir.
Çoğu durumda, yüzeysel tromboflebit birkaç hafta içinde geçer.
Flebit için ameliyat ne zaman gereklidir?
Yüzeysel tromboflebitiniz ve varisli damarlarınız varsa, doktorunuz sizinle cerrahi tedavi hakkında konuşabilir. Bu koşulların kombinasyonu, durum düzeldikten sonra sizi yüzeysel tromboflebit geçirme riskini artırır. Bu riski azaltmanın en iyi yolu, varisli damarlara bakmak ve geri gelmelerini önlemek için cerrahi veya endovenöz tedavi kullanmaktır.
Ameliyat türleri şunları içerir:
Endovenöz ablasyon. Safenöz vene (vücudunuzdaki en uzun damar; bacağınızın iç kısmı boyunca uzanan) özel bir kateter (uzun, ince tüp) yerleştirilir. Kateter baldırınıza küçük bir delik açılarak yerleştirilir. Yerleştirildikten sonra, elektrik akımları (radyofrekans) veya lazer enerjisi kateter yoluyla damar bölgesine gönderilir. Bu, varisli damarlara yol açan damardaki geriye doğru kan akışını durdurur. Doktorunuz ayrıca büyük varisli damarları çok küçük kesilerden çıkarmak için bu prosedürü bir başkasıyla birleştirebilir (ambulatuvar flebektomi).
Skleroterapi. Doğrudan etkilenen damara bir çözelti enjekte edilir. Çözelti, damarın iç yüzeyini tahriş ederek şişmesine ve birbirine yapışmasına neden olur. Zamanla damar, gözden kaybolan yara dokusuna dönüşür. Bu tedavi hastanede kalmayı gerektirmez.